Michał Jarnecki - Agaton Giller (1831–1887).
(Kaliszanie ; 12)
Agaton Giller - polski dziennikarz, pisarz, działacz niepodległościowy, członek Rządu Narodowego; brat Stefana Gillera. Niepodległościowy konspirator, zesłaniec sybirski, publicysta i historyk, którego nazwisko nieustannie przewija się w pracach dotyczących najdłuższego z powstań. Do tej pory nikt nie pokusił się o dogłębną biografię postaci, choć istnieją liczne przyczynki omawiające jego działalność polityczną i literacką.
Po latach zsyłki na Syberię i wieloletniej tułaczce po Saksonii, Szwajcarii i Francji przybył we wrześniu 1884 roku do Stanisławowa i zamieszkał u swojej siostry Agrypiny Giller-Kopernickiej, gdzie spędził ostatnie lata swego życia jako emigrant polityczny. Zajmował się głównie pracą literacką. Z jego to inspiracji 4 kwietnia 1886 roku ukazał się pierwszy numer "Kuriera Stanisławowskiego". Zmarł na zapalenie płuc 18 lipca 1887 roku. Odszedł wielki oddany Ojczyźnie patriota. Wieść o zgonie rozeszła się szybko po mieście i kraju. Urząd miasta ogłosił porządek pogrzebu i "Odezwę", było tam zaznaczone, że pogrzeb odbędzie się dnia 20 lipca 1887 roku o godzinie 6 wieczorem. W „Odezwie" napisano: "Rada Miejska uprasza wszystkich obywateli, których na to stać, aby domy swoje przy tych ulicach, którymi pochód pogrzebowy postępować będzie, chorągwiami żałobnymi przyozdobić chcieli". Na pomniku wyryto słowa wiersza - epitafium Lenartowicza: " Przechodniu! Obyś w Polskę jak ten zmarły wierzył Idź i czyń!”. I tutaj należy przypomnieć prorocze słowa Agatona Gillera: „Naród umiejący uczcić zasługę i poświęcenie nosi niezależną przyszłość w swym łonie”.
Upamiętnienie postaci, najczęściej razem z bratem Stefanem: - Gminna Biblioteka Publiczna im. Braci Gillerów w Opatówku, - ulica Braci Gillerów w Opatówku i Kaliszu, - tablica pamiątkowa na domu ojca, - Gimnazjum im. Agatona i Stefana Gillerów w Opatówku (istniało do 2019 r.), - nazwa ulicy Agatona Gillera w Stanisławowie i Lwowie ( przed wojną).
Linki do dalszych informacji o postaci: https://www.kuriergalicyjski.com/.../8765-agaton-giller-w... http://www.biogramy.pl:8080/a/biografia/agaton-giller http://stanislawow.net/ludzie/a_giller.htm https://www.polskietradycje.pl/artykuly/widok/473
Link do rezerwacji: https://kalisz-kp.sowa.pl/sowacgi.php?KatID=1&typ=record...
Opracowała: Marianna Marciniak
Comentarios